Spor eğitimlerinde, çocukların minyatür yetişkinler olmadığı ve çocukların algısının yetişkinlerden yalnızca niceliksel olarak değil; niteliksel olarak da farklı olduğunu bilmemiz gerekir. Unutmayın her çocuk, birbirinden farklı özelliklere sahip, küçük olmanın ötesinde bireydir. Gelişim çağındaki çocuklarda Temel Spor Beceri Eğitimleri onların çok yönlü gelişimine olanak sağlamaktadır. Spor, gelişmekte olan çocuklara bedensel sağlık kazandırmanın yanı sıra, kişilik ve zekâ gelişimini olumlu yönde etkiler. Spor, çocuklarda yardımlaşma, iş birliği, empati kurma becerisi, azimli çalışma duygusu, takım arkadaşlarına ve kurallara saygı duyma hissini geliştirir. Erken yaşta sporla tanışan çocukların, ileriki yaşlarda sorumluluk sahibi olmaları ve iyi alışkanlıklar edinmeleri, bireyler arası ve toplumlar arası iyi ilişkiler kurmaları, yaşamdan keyif almaları, sosyal olmaları, mutlu ve sağlıklı yaşamaları için önemli bir etken olduğu bilinmektedir. Çocuklar spor kurslarına yazdırılırken onların yeteneklerinin ne olduğuna, hangi branşlarda başarılı olabileceklerine veliler karar vermemelidir. Özellikle eve en yakın spor kursuna yazdırarak onların sosyalleşmesini ve bir branşta başarılı olmasını beklemek çocuklara yapılan en büyük haksızlıktır. Avrupa ve Amerika’da 3-6 yaş gruplar için Temel Spor Beceri Eğitimlerine giden çocuklar, uzun süre hareket eğitimi, beceri koordinasyon, psiko-motor beceri gelişimine yönelik eğitimler ile birlikte çoklu branş eğitimleri almaktadır. Ardından çocukların yetenekleri ve fiziksel yapılarına göre başarılı olacakları branşlara yönlendirme yapılmaktadır. Türkiye’de ilk kez uygulanan Temel Spor Beceri Eğitimleri; bizim çocuklarımızın da Avrupa ve Amerika’da olduğu gibi doğru branşlarda başarılı olmalarını sağlamak, Türk sporuna yeni yetenekler kazandırmak, çocuklarımızın başarılı olabilecekleri spor branşlarında uluslararası başarılar kazanmasını sağlamak ve en önemlisi sürdürülebilir bir spor yaşamını öğretmek için kuruldu. Çocuklar için spor yapmak eğlenceli ve bir o kadar da heyecanlı bir oyundur. Küçük yaşlarda branşlara özgü teknikleri yapamasalar da oyun oynamaktan büyük keyif alırlar. Özellikle birlikte oyun oynama kültürünü öğrenmek ve başarabilme duygusunu yaşamak, çocuklar için fiziksel, sosyal ve bilişsel gelişim sağlamak, bir grup içerisinde kendisine yer ediniyor olmak sosyalleşmesi ve öz güveninin gelişmesi için oldukça önemlidir. 3-6 yaş çocuklarda motor becerinin gelişmesi, koordinatif hareketlerin öğrenilmesi, denge ve kuvvet gelişimi ile gerçekleşir. Çocuklar; Temel Spor Beceri Eğitimleri ile kendilerini tanımaya başlar. Spor yapmaktan keyif alan çocuklar geliştikçe öz güveni artar. Bununla birlikte dışa dönük olmaya başlar, çevresini tanır, arkadaşları ile iletişim kurar, kendisini ifade edebilmeyi öğrenen çocuklar grup içerisinde kendine yer edinmeyi öğrenir. Psikolojik açıdan, spor yapan çocuklar kendini kontrol etmeyi, dikkatini konu üzerinde arttırabilmeyi, iradesini kullanabilmeyi, vazgeçmemeyi, azimli olmayı, paylaşımı, empati kurmayı ve başarıya güdülenebilmeyi öğrenirler. Yapılan araştırmalara göre, 3-6 yaş çocuklarda doğru temel spor beceri öğrenimi sürdürülebilir ve başarılı bir spor yaşamı için en önemli koşullardan biridir.
ÇOCUĞUMUZA DOĞRU SPOR BRANŞINI NASIL SEÇMELİYİZ?
Bilinmelidir ki erken yaşta spora başlamak çocuklarımızın fiziksel ya da sosyal gelişimlerine katkı sağlamasının yanı sıra eğitim hayatlarındaki başarılarına, sosyal iletişim becerilerinin gelişmesine, arkadaşlık kurma becerilerinin gelişmesine, kendilerini ifade edebilme becerilerinin gelişmesine ve birçok şeye olumlu etki etmektedir. Çocuklara doğru branş seçimini, Temel Spor Beceri Eğitiminden sonra uzmanların yönlendirebilmesi ile yapmak doğru olan yöntemdir. Bu süreç çocuklarımızın birçok alanda başarılı olmaları ve mutlu olmaları için en önemli etkenlerden biridir. Unutmayın; çocuğunuz belki iyi bir yüzücü olmayabilir, fakat bunun aksine iyi bir okçu, iyi bir basketbolcu, iyi bir futbolcu ya da iyi bir tenisçi olabilir. Ebeveyn olarak sizlerin yapacağı şey, çocuklarınızı erken yaşta Temel Spor Beceri Eğitimleri ile tanıştırmak. Çocuklar eğlenirken öğrenecekleri, aynı zamanda kendilerini keşfedecekleri, azimli çalışmayı öğrenecekleri ve başarabilme duygusunu yaşayacakları bir eğitimin ardından doğru branşlara yönlendirilecektir.
ÇOCUKLARDA BAŞARI VE BAŞARISIZLIK DUYGUSU İLE BAŞ EDEBİLME
Özellikle bizim ülkemizde henüz oyun oynama ve yarışma duygusunun ne olduğunu bilmeyen çocuklarla ebeveynler bilek güreşi, koşu yarışı vb. yarışlar yapar sonucunun genellikle çocukların kazanacakları şekilde noktalarlar. Bunun çocuklarda oluşturduğu duygu ise maalesef grup içerisinde olumsuzluklarla sonuçlanmaktadır. Çünkü her oyunun sonunda kazanma duygusunu yaşamış hatta birçok yarışmada ebeveynini yenmiş olduğunu düşünen çocuklar, arkadaşları ile oyun oynarken “ben kazanmalıyım” duygusu ile yaklaşır. Genellikle akran ilişkilerinde olumsuz sonuçlar doğurduğunu hatta spor eğitimlerinde sosyalleşmelerine olumsuz etki yarattığı görülmektedir. Oysa gelişim çağındaki çocukların kazanmak ya da kaybetmek yerine daha çok birlikte eğlenecekleri oyunlar oynanmalıdır. Birlikte hareket etmeyi, takım olmayı, paylaşmayı öğrenmeleri onların gelişimleri için çok önemlidir. Gelişim çağındaki çocuklarla kazanmak ve kaybetmek olan yarışmalar oynanmasın onlara yüklediği şey, kazandığımda gururlu ve başarılı, kaybettiğimde ise başarısız ve utanılacak bir duygu durumu doğurmaktadır. Bunun sonucunda ise sporla tanışan çocuklarda sürekli bir yarış halinde olmaya başlar. Çalışmalarda yapamadığında çabuk vazgeçme, oynama isteksizliği, arkadaşları ile uyum sorunları yaşamaya başlar. Bizler Temel Spor Beceri Eğitimlerinde çocuklarımıza kazanma ya da kaybetme duygusundan önce birlikte oyun oynamayı, oyundan keyif almayı, oynarken heyecanını yansıtmayı öğretiyoruz. Oynadığı oyundan keyif alan çocuklar becerilerini daha kolay yansıtır, sürdürülebilir spor yaşamına adapte olurlar.
TEMEL SPOR BECERİ EĞİTİMLERİNİN ÖNEMİ
Temel Spor Beceri Eğitimlerinde çocuklar doğru hareket etmeyi, vücudunu kontrol etmeyi ve yönetmeyi, koordinatif hareketleri yani ardı ardına gelen birçok beceriyi yapmayı öğrenirler. Özellikle günümüz koşullarında AVM kültürü ile büyüyen, sürekli düz zeminlerde yürüyen ya da oynayan, sokak kültüründen ve doğa oyunlarından uzak kalan çocukların psiko-motor becerileri az gelişmektedir. Bu nedenle Temel Spor Beceri Eğitimlerinde çocuklarımızın psiko-motor becerilerinin gelişmesine yönelik hareket eğitimi, beceri koordinasyon çalışmaları, eğlenceli parkurlar ve oyunlar oynayarak gelişimlerine katkı sağlıyoruz. Unutmayın; her çocuk için fiziksel, bilişsel ve sosyal gelişim yaşı ile kronolojik yaşı aynı değildir.. Gelişim çağındaki çocukların yaşlarına göre planlama yapılırken eğitim sürecinde gelişim durumlarına göre yeniden gruplandırılmalar yapılmaktadır. Gelişim çağındaki çocukların gelişim süreçleri genetik faktörler, gelişim süreci, sosyo kültürel etkenler göz önüne alındığından farklılıklar göstermektedir. 3-6 YAŞ ÇOCUKLARDA GELİŞİM DÖNEMİ Çocuklar 3 yaş civarında ürettikleri enerji ve başardıkları ile kendilerini tanıma süreçlerine girerler. Çeşitli oyunlarla tanışan çocuklar sporun harika dünyasını tanımaya hazır hale gelirler. Temel Spor Becerileri Eğitimlerine erken yaşta başlayan çocuklarda ileriki yaşlarda yaşayacakları başarılı performansın anahtarı olacaktır. Gelişim çağındaki çocukların enerjisi ve öğrenme isteği onları iyi bir öğrenci yapar. Çocukların var olan heyecanları, farklı ve yeni öğrendikleri becerilerin, motivasyonları üzerinde etkisi yüksektir. Gelişim çağındaki çocuklarda temel beceri eğitimleri sürecinde onların keyif alacakları ve bu süreçte öğrenecekleri oyunlar oynamak, onların öğrendiklerini uygulayacakları önemli bir yöntemdir. Temel Spor Beceri Eğitimleri alırken, hareket eğitimi, beceri koordinasyon, psiko-motor gelişim ve kollektif koordinasyon gelişim becerilerini öğrenirler. Gelişim çağındaki çocuklar oyun oynarken kazanmaya ya da kaybetmeye yönelik oyunlar oynamıyorlarsa eğlenir ve keyif alırlar. Çocuklar için önemli olan oynamaktır. Beceri gelişim süreçlerinde çocukların heyecan duyacakları oyunlar oynamaları onların spor yaşamlarını sürdürmeleri için önemli bir etkendir. TEMEL SPOR EĞİTİMLERİNDE ÇOCUKLAR NE GİBİ ÖZELLİKLER KAZANIRLAR? Spor yapmak ve heyecan duyacakları oynamak çocuklar üzerinde birçok olumlu etkiye sahiptir. Spor yapmanın ve oyunlar oynamanın çocuğa kazandırdıkları:
- Kendilerini tanırlar, vücutlarını kontrol etmeyi, güçlerini doğru kullanmayı, koordinatif hareket becerilerinde hareket etmeyi öğrenirler.
- Çoklu branş eğitimi aldıkları için branşlara özgü gerekli becerileri kazanırlar.
- Becerilerde çeşitlilik ve yeterlilik kazanırlar.
- Küçük ve büyük kas motor-becerileriler ve koordinasyonları gelişir.
- Olumlu benlik kavramları gelişir.
- Özenli ve azimli olma becerileri gelişir.
- Yaratıcı becerileri ve hayal güçleri gelişir.
- Sorunlarla baş edebilme yetenekleri gelişir.
- Paylaşma ve yardımlaşma becerileri gelişir.
- Empati kurma becerileri gelişir
- İş birliği yapma becerileri gelişir.
- Doğal yetenekleri gelişir.
- Anlayışlı olmayı, empati kurmayı ve bireysel farklılıklara saygı duyma becerileri gelişir.
GELİŞİM ÇAĞINDAKİ ÇOCUKLARDA PERFORMANS Gelişim çağındaki çocuklarda planlama sabit bir şekilde uygulanmamalıdır. Çünkü çocukların yaşadıkları heyecan, olumsuz düşünceler, evde ya da okulda yaşadıkları bir süreçten dolayı çalışma performansları değişkenlik gösterebilir. Çocuklarda çalışma planlaması onların günlük duygu değişimlerine göre değişkenlik gösterecek şekilde planlanmalıdır. Özellikle gelişim çağındaki çocuklar için çalışma programı sabit olmamalıdır. Bilimsel araştırmalara göre antrenman yani çalışma programı eğitmene göre tek yönlü yapılmamalı, çocukların katılım durumuna göre değişkenlik göstermelidir. Eğitmenin tecrübesi doğrultusunda çocukların çalışma performansları doğrultusunda değişkenlik göstermesi onların oyunlara ve eğitimlere katılımlarına olumlu yönde etki edecek ve gelişmelerine katkı sağlayacağı yönündedir. ÇOCUKLARIMIZI BRANŞLARA YÖNLENDİRİRKEN NELERE DİKKAT EDİLMELİ? Çocukların yetenekleri ve fiziksel yapıları gereği yönlendirilecek branşlarla ilgili ebeveynlere; ilgili branşta başarılı olmak için çocuğu bekleyen sürecin hem çocuğun hem ebeveynin alması gereken sorumlulukların, branşa özgü özelliklerin, kazanımların ve risklerin iyi anlatılması gerekmektedir. Bu konuda eğitmenler ve yöneticiler aileler ile iş birliği yapmalı ve hem ailenin hem sporcu adayının başarılı ve mutlu olması için yapılması gereken süreçlerin detaylı paylaşılması gerekmektedir. Gelişim çağındaki çocuklarda sportif başarının, eğitim sürecine de olumlu etkisi olduğu unutulmamalıdır. Unutmayın; çocukların ilgilendiği ilk şey eğlenmektir. Davut GÜNGÖR